စစ္တပ္ကို ႏိုင္ငံသားမ်ားထက္ အခြင့္ထူးေပးထားေသာ အေျခခံဥပေဒ

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ပဋိပကၡသည္ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ၾကာျမင့္ေနပါသည္။ ႏိုင္ငံေရး ေျဖရွင္းမႈမ်ား၏ ရလဒ္မွာ အႀကမ္းဖက္မႈမ်ား၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ မႈမ်ားျဖင့္သာ အၿမဲတမ္းလိုလို အဆံုးသတ္ခဲ့သည္။ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ား၊ သဘာ၀ေဘးဒုကၡမ်ားကို ခါးစည္း ခံစားေနၾကရေသာ ျပည္သူမ်ားမွာ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို သူတို႔ ႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ မဲေပးခဲ့ၾကရပါသည္။

သာမန္ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ အရပ္သားအစိုးရအသစ္ေအာက္တြင္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ား ေလ်ာ့ပါးလာႏိုင္သည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေနႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ စစ္အစိုးရက ေရးဆြဲထားသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တတိယေျမာက္ အေျခခံဥပေဒအရ စစ္တပ္က ႏိုင္ငံေရးတြင္ ဦးေဆာင္မည္ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈႏွင့္အတူ ေမြးဖြားလာၿပီး ၎တို႔၏ အခန္းက႑သည္ တိုင္းျပည္ မၿပိဳကြဲေစရန္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရးျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ေနၾကေသာ (၎တို႔၏ အာဏာသိမ္းမႈကို တရား၀င္ေစရန္ အစဥ္အဆက္ ဆင္ေျခ ေပးလာေသာ) စစ္အစိုးရသည္ အေျခခံဥပေဒအသစ္တြင္ "ႏိုင္ငံေတာ္၏ အမ်ိဳးသား ႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑" ဆိုသည့္ ဥပေဒဆိုင္ရာ ခံတပ္ တခုကို တည္ေဆာက္ခဲ့ပါသည္။

ထုိအခ်က္သည္ စစ္တပ္က ေရးဆြဲထားသည့္ အေျခခံဥပေဒ၏ အဓိက ေက်ာရိုးျဖစ္ၿပီး အရပ္သား ႏိုင္ငံေရးသမားကို မယံုၾကည္မႈ၊ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းတခုအတြင္း အမ်ားျပည္သူႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အခန္းက႑တြင္ ညီညြတ္သည့္ သေဘာတူညီခ်က္ တခု တည္ေဆာက္ေရးအေပၚ မယံုၾကည္မႈတုိ႔ကို ေဖာ္ညႊန္းေနပါသည္။

ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးသီအိုရီအရ ႏုိင္ငံေရးပါတီတခုက ျပည္သူအမ်ားစု၏ ေထာက္ခံ ေရြးခ်ယ္မႈျဖင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေနရာ အမ်ားစုကို အႏိုင္ရခဲ့လွ်င္ တိုင္းျပည္တြင္ ႏိုင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈတို႔ ရရိွႏိုင္ပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အေျခအေနသည္ ႏိုင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မႈကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ေသာ ညြန္႔ေပါင္းအစိုးရပံုစံကို ေရွာင္ရွားႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ထုိသီအုိရီႏွင့္ မတူျခားနားသည့္ အခ်က္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေျခခံဥပေဒက စစ္တပ္အုပ္စိုးသူမ်ားကို ဆန္႔က်င္မည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုက လႊတ္ေတာ္တြင္ လႊမ္းမိုးမႈ မရိွေစရန္ ေရးဆြဲထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

စစ္သားႏွင့္ ဥပေဒျပဳျခင္း

ထို႔ေၾကာင့္ အေျခခံဥပေဒကုိ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္တြင္ စစ္တပ္က ခန္႔အပ္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါဝင္မည့္ "စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာဒီမိုကေရစီ" ေဖာ္ေဆာင္ေရး ဆိုသည့္ အယူအဆအေပၚ အေျခခံ ေရးဆြဲခဲ့ပါသည္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တခုက မဲအမ်ားစုျဖင့္ အႏိုင္ရရိွခဲ့ေသာ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ိဳး ထပ္မံ မေပၚေပါက္ေစရန္ လုပ္ေဆာင္သည့္ အစီအမံတခု ျဖစ္ပါသည္။

ကုိယ္စားလွယ္ေပါင္း ၄၄၀ ရိွမည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ စစ္တပ္က ေနရာေပါင္း ၁၁၀ ယူထားသည္၊ ကုိယ္စားလွယ္ ၂၂၄ ေနရာရိွေသာ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ ၅၆ ေနရာ ရယူထားပါသည္။ ထို႔အျပင္ ျပည္နယ္ ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ား၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသမ်ားရိွ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ အဖဲြ႔မ်ားတြင္လည္း အလားတူ ေ၀စုကို ရယူထားပါသည္။ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၂၁ (ည) တြင္ အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ား လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္း မျပဳရန္ တားျမစ္ထားေသာ္လည္း စစ္မႈထမ္းမ်ားကုိ ျခြင္းခ်က္ျဖင့္ ခြင့္ျပဳထားပါသည္။

လႊတ္ေတာ္တြင္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရယူထားေသာ္လည္း စစ္တပ္သည္ ဥပေဒျပဳေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အဓိက အဟန္႔ အတား ျပဳႏိုင္ပါသည္။ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ဥပေဒအသစ္ တခုခုကို ျပဌာန္းလုိသည့္ အခါတြင္ လည္းေကာင္း လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္၏ ေထာက္ခံ အတည္ျပဳမႈ ရရိွရန္ လိုအပ္ပါသည္။

ထိုအေျခအေနတြင္ ရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္ ညီညႊတ္ေနသည့္ တိုင္ေအာင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုသည္ လႊတ္ေတာ္တြင္ စစ္တပ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ သေဘာ တူညီမႈမရဘဲ ဥပေဒတခုကို ျပဌာန္းႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ ဤသို႔ျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားသည္ စစ္တပ္ႏွင့္ မဟာမိတ္ဖဲြ႔ရန္ သို႔မဟုတ္ အေပးအယူလုပ္ရန္ မျဖစ္မေန လိုအပ္ပါသည္။

သို႔ရာတြင္ စစ္တပ္က ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လုံၿခံဳေရးဆုိင္ရာ ဥပေဒ တခုခုကို အတည္ျပဳလုိလွ်င္ လႊတ္ေတာ္၏ အတည္ျပဳခ်က္ကို ရယူရန္မလို သို႔မဟုတ္ အတည္ျပဳေပးရန္သာ ျဖစ္သည္ကို အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၂၀ (ခ) တြင္ "တပ္မေတာ္သည္ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥ အားလံုးကို လြတ္လပ္စြာ စီမံခန္႔ခြဲ စီရင္ ေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္ ရိွသည္" ဟု ျပဌာန္းထားသည္။

ထို႔အျပင္ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးရာ ကိစၥမ်ား အတြက္ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီမ်ား၊ ေကာ္မရွင္မ်ားႏွင့္ အဖဲြ႔မ်ား ဖဲြ႔စည္းသည့္အခါ စစ္တပ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားျဖင့္သာ ဖဲြ႔စည္းရန္ႏွင့္ လုပ္ငန္းအေပၚ မူတည္၍ လိုအပ္မွသာ တျခား ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ထည့္သြင္းရန္ကို အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၁၁၅ ႏွင့္ ၁၄၇ တို႔တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။

စစ္သားႏွင့္ ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရး

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒ၏ ပုဒ္မ ၆၀ အရ သမၼတကို သမၼတ ေရြးခ်ယ္ေရးအဖဲြ႔က ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

သမၼတ ေရြးခ်ယ္ေရးအဖဲြ႔ကို ဖဲြ႔စည္းရာတြင္ အုပ္စု ၃ ခုကို အေျခခံထားမည္ ျဖစ္သည္။ ၎တို႔မွာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ထိုလႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္စလံုးမွ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက သီးျခား တတိယအဖဲြ႔အျဖစ္ ပါ၀င္ပါမည္။ အဖဲြ႔တခုခ်င္းစီက သမၼတေလာင္းတဦးစီကို ေရြးခ်ယ္ရမည္ ျဖစ္သည့္ အတြက္ စစ္တပ္ကလည္း တဦးကုိ ေရြးခ်ယ္ေပးမည္ ျဖစ္ပါသည္။

၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္က မဲအမ်ားစုျဖင့္ အႏိုင္ရရိွသကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ တခုသည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေနရာ ၃၃၀ ၏ အမ်ားစုကို အႏိုင္ ရရိွႏိုင္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ၎တို႔၏ သမၼတေလာင္းသည္ သမၼတအျဖစ္ ေရြးေကာက္ တင္ေျမွာက္ႏုိင္ရန္ ေသခ်ာေပါက္ ေမွ်ာ္လင့္ထား၍ မရႏိုင္ပါ။ အေၾကာင္းမွာ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၅၉ (ဃ) က သမၼတ တဦး၏ အရည္အခ်င္းမ်ားတြင္ စစ္ေရးတြင္ အကၽြမ္းတ၀င္ရိွရမည္ ဆိုသည့္ အခ်က္ ပါ၀င္ေနသည္။ ၎အခ်က္သည္ စစ္သား မဟုတ္သည့္ အရပ္သား သမၼတေလာင္း တဦးကို သမၼတအျဖစ္ ေရြးေကာက္ တင္ေျမွာက္ျခင္း မျပဳရဟု မဆိုထားေသာ္လည္း ထိုသို႔ကန္႔သတ္ထားသည့္ႏွင့္ တူပါသည္။

ထို႔အျပင္ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ ကိစၥမ်ားတြင္ သမၼတ၏ အခြင့္အာဏာမ်ားကို ကန္႔သတ္ထားပါသည္။ သမၼတ၏ သေဘာတူညီမႈ မပါဘဲ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္သည္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ႀကီးဌာန တုိ႔မွ ၀န္ႀကီးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ခန္႔အပ္ စီမံ ေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္ ရိွပါသည္။

ယင္းသည္ စစ္တပ္ႏွင့္ အရပ္သားအစိုးရတို႔အၾကား မွ်တသည့္ အာဏာခြဲေ၀မႈ ျဖစ္သည္ဟု အေျခခံဥပေဒကို ေလ့လာဆန္းစစ္သူမ်ားက ေျပာႏိုင္ပါသည္။ တျခားေသာ ဒီမိုကေရစီ အေျခခံဥပေဒမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္လ်က္ ဤအေျခခံဥပေဒက စစ္တပ္ကို အႀကြင္းမဲ့ အာဏာ ေပးအပ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။

အာဏာအရိွဆံုးေသာ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရး ႏွင့္ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီ

အေျခခံဥပေဒတြင္ အာဏာအရိွဆံုးအဖဲြ႔သည္ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရး ႏွင့္ လုံၿခံဳေရး ေကာင္စီ ျဖစ္ပါသည္။ အဖဲြ႔၀င္ ၁၁ ဦးျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းထားသည့္ ထုိအဖဲြ႔တြင္ စစ္တပ္မွ ၆ ဦး ပါ၀င္သည့္ အတြက္ ထိုအဖဲြ႔သို႔ ေရာက္ရိွလာေသာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အေရးႀကီးသည့္ ကိစၥရပ္အားလံုးသည္ကို စစ္တပ္က ထိထိေရာက္ေရာက္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီ၏ အဓိက လုပ္ငန္းစဥ္ ၄ ရပ္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါသည္။

ပထမလုပ္ငန္းမွာ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၃၄၂ အရ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကို အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရး ႏွင့္ လုံၿခံဳေရး ေကာင္စီက ေရြးခ်ယ္ အတည္ျပဳၿပီး သမၼတက ခန္႔အပ္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

ဒုတိယလုပ္ငန္းမွာ ႏိုင္ငံတ၀န္းလံုးတြင္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာခဲ့လွ်င္ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၄၁၇ ႏွင့္ ၄၁၈ အရ သမၼတသည္ ဥပေဒျပဳအာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ တရားစီရင္ေရးအာဏာတို႔ကို ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ထံ လြဲေျပာင္းေပးေရး အတြက္ ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

တတိယလုပ္ငန္းမွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အေရးေပၚအေျခအေန ကာလတြင္ တိုင္းျပည္ကို အမ်ားဆံုး ၂ ႏွစ္အထိ အုပ္ခ်ဳပ္မည္ ျဖစ္ၿပီး ထိုကာလ ေက်ာ္လြန္သည့္အခါ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရး ႏွင့္ လုံၿခံဳေရး ေကာင္စီက အာဏာ ၃ ရပ္ကို သမၼတကိုယ္စား က်င့္သံုးမည္ဟု အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၄၂၁၊ ၄၂၇ ႏွင့္ ၄၃၁ တို႔တြင္ ျပဌာန္းထားပါသည္။

စတုတၳလုပ္ငန္းမွာ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၄၂၉ အရ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရး ႏွင့္ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီသည္ တိုင္းျပည္တြင္ အေရးေပၚအေျခအေန ထုတ္ျပန္ထားျခင္းကို ရုတ္သိမ္းၿပီး ၆ လအတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို က်င္းပေပးေရး ျဖစ္သည္။

အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားအျပင္ အေျခခံ ဥပေဒပုဒ္မ ၂၀ (စ)အရ `တပ္မတာ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရန္ အဓိက တာ၀န္ရိွသည္´ ဆိုသည့္ ေနာက္ထပ္ အေရးႀကီးေသာ အခ်က္တခုကို ျပဌာန္းလ်က္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားသည္ ၎တို႔၏ အာဏာကို ခိုင္ၿမဲေစရန္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါသည္။

အားလံုးကို ၿခံဳ၍ေျပာရလ်င္ အေျခခံဥပေဒကို ၿခိမ္းေျခာက္လာသည္ဟု စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ားက ယံုၾကည္လာပါက ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္ကို အခ်ိန္မေရြး ျပန္လည္ ေရာက္ရိွသြားႏိုင္ပါသည္။ ။

http://www.irrawaddy.org/bur/